ลูกคอ vibrato
หลายๆคนอาจจะสงสัย ว่า ลูกคอคืออะไร ลูกคอมีบทบาทอะไรยังไงในการร้องเพลง บางคนก็คุ้นๆหูบางคนก็แทบไม่เคยได้ยิน แต่ผมเชื่อว่าทุกคนคงเคยฟังเพลง หรือเวลานักร้องร้องเพลงกัน ตรงปลายประโยคขอเพลง มักจะมีเสียงสั่นๆ และเสียงสั่นๆนั่นแหละคือ ลูกคอ สำหรับใครที่ยังงงๆ เราจะมาอธิบายเกี่ยวกับเรื่องนี้ให้ทุกคนได้รู้จักกันมากขึ้นและวิธีการฝึกฝนจากคุณครูสอนร้องเพลงที่ผมได้ไปสัมภาษณ์มา
ลูกคอ (vibrato)
ถ้าจะอธิบายให้เข้าใจง่ายๆคือการร้องคำ 1 คำออกมา มีโน้ตเพียงโน้ตเดียวหรือสองตัวขึ้นไป พอฟังแล้วรู้สึกได้ว่ามีการสั่นสะเทือนของคลื่นเสียง ซึ่งเกิดจากความดังและเบาสลับกันอย่างสม่ำเสมอ และเป็นการควบคุมลม เช่นการปล่อยลม ออกมาแรงสลับกับเบา ให้เป็นจังหวะอย่างต่อเนื่อง
ลูกคอทุกคนอาจจะสงสัยว่ามันมีบทบาทอะไรในการร้องเพลง จะบอกเลยว่าเป็นสิ่งสำคัญมากในการร้องเพลง เพราะมันจะทำให้เพลงนั้นมีเสน่ห์มีอารมณ์มากขึ้น โดยสังเกตจากนักร้องตามที่เราเห็นได้ทั่วไป จากการฟังเพลง โดยที่ปลายเสียงปลายประโยคของเพลงจะมีการสั่นของเสียง หนักเบาตามเพลง ซึ่งลูกคอจะมีหลากหลายแบบแล้วแต่คนจะเลือกใช้จะให้ออกมาแบบไหน
ประเภทของลูกคอ จะมีอยู่ 2 ประเภท ก็คือ
1 เกิดจากความสามารถเฉพาะตัว หรือเรียกง่ายๆว่าพรสวรรค์ เกิดมาก็มีเลย
2.เกิดจากการฝึกฝนล้วนๆ
โดยส่วนตัวผมบอกก่อนเลยว่าเป็นคนที่ไม่มีลูกคอ ตอนเด็กเวลาร้องเพลงจะไม่มีลูกคอเลย และด้วยความที่ว่าอยากมีลูกคอเวลาร้องเพลง เราก็ฝึกฝนเรื่อยๆ เรียนร้องเพลงบ้าง คุณครูสอนบ้าง จนทำให้มีลูกคอจนถึงทุกวันนี้
เลยได้โอกาสได้ทำเกี่ยวกับเรื่องนี้ คุณครูให้เวลาไปหาข้อมูลกับผู้เชี่ยวชาญ จึงได้กลับบ้านเพื่อไปหาข้อมูลการทำลูกคอและเทคนิคการร้องเพลงต่างๆจากคุณครูสอนร้องเพลงที่โรงเรียนสอนดนตรีและการร้องเพลง ที่จังหวัดอุบลราชธานี ส่วนประเด็นที่ถามก็จะเป็นเรื่องราวประวัติความเป็นมาของคุณครูทั้งสองท่านท่าน แต่ topic สำคัญนั้นคือการทำลูกคอ โดยคุณครูทั้งสองก็ให้วิธีการฝึกมาไม่เหมือนกัน เพราะเทคนิคการร้องเพลงของคุณครูแต่ละท่าน เทคนิคการสอนย่อมแตกต่างกันอยู่แล้ว ไม่มีถูกไม่มีผิด แล้วแต่คุณครูจะนำเสนอแต่ละเทคนิคมันออกให้นักเรียนยังไงนั่นเอง
โดยขั้นตอนการทำ “vibrato” มีวิธีการดังนี้
คุณครูนานา ครูสอนร้องเพลงที่โรงเรียนจินตะดนตรี
วิธีการทำลูกคอ
เปล่งเสียงคำว่า “ ลา” ลองใส่คำว่า “ลา” ในสเกลโน้ต เปล่งคำว่า “ลา อ้า อา อ้า อา อ้า อา อ้า” โดยรวบคำคล้ายๆเพลงกล่อมเด็ก จาก 2 คำ ไป 4-6-8-10 ทำเรื่อยๆ ก็จะเริ่มได้ ถ้าสมมุติว่า เราอยากเปลี่ยนเป็นตัวพยัญชนะอื่นหรือสระสระอื่นก็ได้แล้วฝึกกับโน้ต 2 ตัวเหมือนกัน แล้วก็ฝึกบ่อยๆทำให้มันเร็วขึ้น มันก็จะเกิดความเคยชินของร่างกาย ในขณะที่เราเปล่ง “ลา อ้า อา อ้า อา อ้า” นั้น ที่ท้องเราหรือกระบังลมของเราก็จะมีการสั่น เหมือนกับกระบังลมเราจะเกร็งๆ เหมือนกับการทำให้ลมเข้าลมออก
คุณครูโอ คุณครูสอนร้องเพลงที่โรงเรียนสยามกลการ
การฝึกลูกคอ
ครูได้อธิบายว่า การฝึกลูกคอ มันมีอยู่ 2 วิธีในการทำ คือ วิธีการแรก คือการทำได้โดยธรรมชาติ อย่างเช่นการร้องเพลงลูกทุ่ง บางคนอาจมีพรสวรรค์ในการทำได้มาบ้างแล้วนะครับ และวิธีการที่ 2 ก็คือการฝึกฝน ฝึกทำลูกคอหรือภาษาทางการเรียกว่า “vibrato” ทำมันให้มีคลื่นออกมา วิธีในการฝึก มี 2-3 วิธีในการทำ วิธีการแรก เราจะยืนตรงขึ้น แล้วเราก็จะเปล่งเสียงออกไปแล้วก็กลั้นลมหายใจ ค่อนข้างที่จะหมดลมหายใจ คนเราจะเกิดอาการเกร็ง ก็จะมีอาการสั่น ก็คือลูกคอมันจะออกมา วิธีการคือ เปล่งเสียงคำว่า “ อา” ยาวๆ จนใกล้จะหมดลม แล้วจะเกิดเสียงสั่น พอลมเริ่มจะหมด มันจะมีการกลั้นลมหายใจขึ้นมา ตรงนี้มันจะเป็น vibrato หรือลูกคอออกมาได้ สำหรับใครที่ยังทำไม่ได้ มันมีวิธีการฝึกคือเอามือไปแตะที่หน้าท้อง จิ้มเข้าไป แล้วเราก็เปล่งเสียงออกมา ทำให้มันเป็นคลื่นเวฟออกมา อย่างเช่น เปล่งคำว่า “อา” แล้วกดตรงท้องถี่ๆ คือวิธีการฝึกง่ายๆรูปแบบง่ายๆของการทำ “vibrato” หรือลูกคอง่ายๆ
แหล่งอ้างอิง :
คุณครูโอ กิตติพงษ์ ปทุมวัน (ครูสอนร้องเพลงที่โรงเรียนสยามกลการ)
คุณครูนานา (ครูสอนร้องเพลงที่โรงเรียนจินตะดนตรี )
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น